W Jędrusiowym świecie: Wielkopolska

piątek, 8 listopada 2024

Wielkopolska

Początek czerwca to okres, kiedy znajduję trochę czasu w grafiku moich zajęć.. Po solidnie przepracowanym sezonie zimowym, wiosennych porządkach i pierwszych wyjściach w góry, mam wtedy okazję, zaplanować wypad w jakiś malowniczy zakątek naszego kraju.. W tym roku wybrałem za cel zwiedzania i odpoczynku malownicze tereny ziemi Wielkopolskiej, znanej z rozległych zielonych uprawnych pól, przepięknych czystych urokliwych jezior, mnóstwa pałaców, zamków, dworów, skansenów, rezerwatów przyrody, a nader wszystko z wielu historycznych miejsc świadczących o początkach naszej państwowości...

Wielkopolska z uwagi na rozległe obszary upraw ziemniaka zwana jest także Pyrlandią (Pyra w gwarze poznańskiej oznacza ziemniak).. O dużej symbolice Pyry na tym obszarze świadczy odsłonięty w Poznaniu podczas Dni Pyrlandii w 2007 roku Pomnik Pyry. Pomnik ten stanowi

5 tonowy głaz narzutowy, który swoim kształtem przypomina ziemniaka.

Wyprawa do Pyrlandii nie będzie ukierunkowana na poszukiwania smacznych odmian ziemniaka (choć i tych nie zabraknie w naszym regionalnym menu), a generalnie poprowadzi śladem Szlaku Piastowskiego - najstarszego szlaku turystyki kulturowej w Polsce...

Szlak Piastowski wiedzie przez miejsca, w których można dotknąć tysiącletniej historii i zobaczyć, gdzie „zaczęła się Polska”. Chociaż trasa ta istnieje już od 40 lat, to od kilku lat trwa jej gruntowna przebudowa.. Dzięki niej Piastowski Szlaki staje się jeszcze bardziej fascynujący. Tajemnicze grodziska, majestatyczne kamienne ruiny, zabytkowe wiatraki, skanseny archeologiczne, pałace, dworki oraz urzekające pięknem średniowieczne kościoły tworzą niesamowitą atmosferę podróży w czasie.

Początki dziejów Polski nieodłącznie związane są z dynastią Piastów. Przedstawiciele tego rodu w X wieku stworzyli podstawy państwa i sprawowali w nim rządy przez kolejne 400 lat. Swoje korzenie Piastowie mieli w Wielkopolsce, która przez pierwsze sto lat była centrum ich władzy..

W późniejszych wiekach odgrywała niezwykle ważną rolę – jako miejsce koronacji królewskich oraz pochówku władców. Na Szlaku Piastowskim spotkamy echa tamtej epoki – ślady działalności świętego Wojciecha, Mieszka I, Bolesława Chrobrego czy Przemysła II.

Szlak prowadzi z Poznania przez Pobiedziska, Moraczewo, Ostrów Lednicki, Gniezno, Trzemeszno, Mogilno, Strzelno, Kruszwicę, Inowrocław, Płowce, Brześć Kujawski, Włocławek oraz trasą północ-południe: Wągrowiec, Łekno, Żnin, Wenecja, Biskupin, Gniezno, Grzybowo, Giecz, Ląd, Konin do Kalisza.

Wędrówka po szlaku odtwarza cykliczne przemieszczanie się władców piastowskich i ich dworów pomiędzy czterema grodami, które pełniły funkcje stołeczne..

Naszą bazą wypadową podczas zwiedzania Wielkopolski będzie piękna willa „Zielony Koń”, położona w niewielkiej miejscowości Giewartów nad brzegiem jeziora Powidzkiego - największego jeziora województwa wielkopolskiego,

a zarazem najczystszego jeziora w Polsce..

Każdego dnia wyruszymy w zaplanowaną, ciekawą trasę przez rozległe, ukwiecone wielkopolskie równiny.. Odwiedzimy między innymi Kruszwicę z legendarną Mysią Wieżą, gdzie ponoć myszy zjadły króla Popiela, wypłyniemy stamtąd także komfortowym stateczkiem w rejs po jeziorze Gopło...

Zawitamy do pięknego historycznego miasta Gniezno – pierwszej stolicy Polski, by zwiedzić zabytkowe obiekty, katedry, kościoły. Odwiedzimy także Licheń Stary, gdzie wzniesiono potężne Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej Królowej Polski związane z objawieniami maryjnymi, będące ośrodkiem pielgrzymkowym o znaczeniu ogólnopolskim oraz światowym...

W trakcie kolejnych dni ruszymy do Biskupina, gdzie znajduje się Rezerwat i Muzeum Archeologiczne, będące jednym z największych w Europie. Dzięki swojej wyjątkowej wartości dla dziedzictwa kulturowego Polski został on uznany za Pomnik Historii. Odkrycie grodu-osady w Biskupinie było jednym z najważniejszych wydarzeń

w dziejach polskiej i europejskiej archeologii. Osada w Biskupinie wiąże się z kręgiem kulturowym kultury łużyckiej.

Z Biskupina pojedziemy kolejką wąskotorową do pobliskiej Wenecji, by odwiedzić ruiny zamku Diabła Weneckiego

oraz piękne Muzeum Kolejki Wąskotorowej z licznymi zabytkowymi parowozami i wagonikami...

W planach naszej wędrówki po Wielkopolsce nie może zabraknąć Lednicy i Ostrowa Lednickiego – miejsca, gdzie historycznie rozpoczęły się dzieje naszej państwowości..

Na wyspę Ostrów Lednicki, dostaniemy się przeprawą promową. Znajduje się tam palatium i pozostałości kaplicy pałacowej. W odkrytych kamiennych chrzcielnicach w 966 roku prawdopodobnie brał chrzest Mieszko I oraz jego dwór.. Na całości tego zabytkowego archeologicznego obszaru utworzono Muzeum Początków Państwa Polskiego.

W pobliskiej wsi Dziekanowice założono Wielkopolski Park Etnograficznego, jeden z największych i najpiękniejszych skansenów w Polsce. W skansenie prezentowane są domy, budynki inwentarskie, stodoły wraz z wyposażeniem. Kompozycję uzupełniają drewniany kościół, kaplica, barokowy dwór z folwarkiem, karczma, wiatraki, młyn wodny..

Wielkopolska to rejon wielkich, rozległych równin, gdzie wiatr hula po polach bez przeszkód.. W obecnych czasach powstaje tutaj dużo farm wiatrowych z potężnymi stalowymi wiatrakami, które niezbyt malowniczo wpisują się w wielkopolski krajobraz... Dawnej królowały tutaj wiatraki drewniane. Na trasie zwiedzania natrafiliśmy

na sporo starych, zabytkowych wiatraków, które zostały odrestaurowane i przeżywają teraz swoją drugą młodość..

W dalszej części naszej podróży odwiedzimy południowe regiony Wielkopolski. Zawitamy w historycznym, królewskim mieście nad Wartą o nazwie Pyzdry, bajecznie kolorowym, upiększonym wieloma muralami, które zostało uznane za jeden z cudów Polski 2024 w plebiscycie National Geographic..

Jadąc dalej dotrzemy do wspaniałego, zabytkowego Zamku w Kórniku - rezydencji historycznych rodów Działyńskich

i Górków. Zwiedzimy jego piękne wnętrza oraz rozległy, zielony, zamkowy park dendrologiczny..

Niespełna 10 kilometrów na zachód od Kórnika znajduje się kolejna wspaniała szlachecka rezydencja rodu Raczyńskich - zabytkowy Pałac we wsi Rogalin. Od 2018 roku zespół pałacowo-parkowy posiada status pomnika historii.. Zarówno pałac jaki i jego parkowe otoczenie robią ogromne wrażenie.. Pałacowe wnętrza z oryginalnym, wspaniałym, bogatym wyposażeniem prezentują się bardziej okazale, aniżeli komnaty królewskie na Wawelu..

Kiedy byłem małym chłopcem, moi cudowni rodzice zawsze powtarzali – Synu, nie bój się marzyć.. Marzenia czasami się spełniają.. Ta maksyma tak głęboko utkwiła w mojej głowie, że stawiałem sobie przez całe życie jakieś cele – nieraz małe, a nieraz duże i ich realizacja zawsze przynosiła mi ogromną satysfakcję..

Za moich młodzieńczych lat nie było komputerów, telewizji satelitarnej, zaś wyjazdy zagraniczne ograniczały się do odwiedzin sąsiednich krajów bloku wschodniego. O dalekich podróżach można było tylko marzyć, a ja tak bardzo pragnąłem zobaczyć choć cząstkę dalekich egzotycznych krain, oglądanych na pocztówkach, w albumach wypożyczanych z biblioteki oraz w jedynym geograficznym miesięczniku „Kontynenty”....

Wieczorami, gdy tylko miałem okazję, zagłębiałem się w wirtualny świat podróży i przygody, dosłownie „połykając” stosy książek przygodowych. Moim literackim guru był oczywiście Arkady Fiedler, a takie książki jego autorstwa jak: Kanada pachnąca żywicą, Ryby śpiewają w Ukajali, Zwierzęta z lasu dziewiczego, Zdobywamy Amazonkę, Jutro na Madagaskar!, Dywizjon 303, Rio de Oro, Mały Bizon, Gorąca wieś Ambinanitelo, Wyspa Robinsona, Orinoko, Wyspa kochających lemurów, Spotkałem szczęśliwych Indian i wiele innych, czytałem po kilka razy.. To na kanwie jego książek, rodziła się we mnie nieodparta chęć podróży, przeżywania niezwykłych przygód i to właśnie jego opowieści sprawiły, że moje marzenia o dalekich podróżach po świecie ziściły się w dorosłym życiu. Odwiedziłem wiele krajów Azji, Afryki, Bliskiego Wschodu, Ameryki Środkowej

i Południowej..

Pozostało jeszcze jedno marzenie – realne do spełnienie tutaj w Wielkopolsce. Postanowiłem odwiedzić małe miasteczko Puszczykowo, gdzie mieszkał, pisał wspaniałe przygodowe książki, autor mojego dzieciństwa i młodości – Arkady Fiedler..

Arkady Fiedler zmarł 7 marca 1985 w Puszczykowie, gdzie został pochowany na miejscowym cmentarzu. 1 stycznia 1974 w domu rodzinnym (willi) Fiedlerów otwarto Muzeum – Pracownię Literacką Arkadego Fiedlera poświęcone życiu

i twórczości podróżnika Arkadego Fiedlera.

Poznałem tam syna Arkadego Fiedlera – Marka, także pisarza i podróżnika oraz jego wnuka Marka Oliwiera.. Rozmawialiśmy o życiu Arkadego Fiedlera, jego podróżach, a na pamiątkę dostałem wspaniały album z dedykacją Marka Fiedlera.. Cudowne spotkanie...

Ekspozycja prezentuje eksponaty przywiezione z wypraw prowadzonych przez podróżnika, a także związane z jego udziałem w II wojnie światowej. W muzeum zgromadzono zbiory etnograficzne, przyrodnicze, entomologiczne, religijne, ludowe rzemiosło i inne. W jednym z budynków,

od 2003 r. zwiedzić można osobną ekspozycję Tajemniczy Świat Indian.

Integralną częścią ekspozycji jest Ogród Tolerancji (wokół willi), w którym zgromadzono modele różnego rodzaju rzeźb i obiektów ważnych dla rozwoju poszczególnych cywilizacji na świecie..

Na zakończenie naszego pobytu w Wielkopolsce odwiedzimy jeszcze wczesnośredniowieczne grodzisko w Grzybowie zlokalizowane na wschodnim brzegu Strugi, które od 1997 roku wchodzi w skład Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy jako Oddział Rezerwat Archeologiczny – Gród w Grzybowie...

Dotrzemy także do Bieniszewa, gdzie wśród lasów dawnej Puszczy Bieniszewskiej na wzniesieniu zwanym Sowią Górą znajduje się Klasztor należy do Kongregacja Eremitów Kamedułów Góry Koronnej, której siedziba mieści się we Frascati (Włochy). Ze względu na surową regułę furtę klasztorną można przekroczyć jedynie w niedziele,

w godzinach 10.00-11.30, kiedy w kościele odprawiana

jest msza święta. W innym terminie na teren klasztorny wejść mogą tylko mężczyźni za pozwoleniem przeora..

Wielkopolska to nie tylko wielkie uprawne równiny, historyczne miejsca, skanseny czy zamki.. Na jej obszarze istnieje duża ilość stadnin pięknych koni.. Niedaleko naszej bazy nad jeziorem Powidzkim znajduje się duża stadnina koni „Mieczownica”, którą w trakcie popołudniowych powrotów z wypadów do ciekawych miejsc odwiedzaliśmy kilka razy, by przywitać się z konikami..